1. Thời gian – Địa điểm 

• Thời gian: 14:30 – 17:30 CHIỀU THỨ BẢY 17.06.2023 
• Địa điểm: Salon Văn hóa Cà phê thứ Bảy – 79A Phan Kế Bính, phường Đa Kao, quận 1, TP.HCM

2. Diễn giả

• Tiến sĩ Lê Nguyên Phương: Tiến sĩ Lê Nguyên Phương nhận bằng Thạc sĩ chuyên ngành Tâm Lý Giáo Dục và Tâm Lý Học Đường tại Đại học Bang California, Long Beach và bằng Tiến sĩ về Lãnh Đạo Giáo Dục và Tâm Lý Giáo Dục tại Đại học Southern California, Hoa Kỳ. Là diễn giả có trên 18 năm kinh nghiệm ở vị trí chuyên gia Tâm Lý Học Đường tại các học khu lớn ở bang California, Hoa Kỳ; ông đảm nhận việc đánh giá, tham vấn, và can thiệp cho lứa tuổi từ mầm non đến lớp 12. Ông đồng thời giảng dạy trong chương trình Thạc sĩ Tâm Lý và Tham Vấn Học Đường tại Đại học Bang California, Long Beach và Đại học Chapman. 
• Chuyên gia Bung Trần: Hiện đang là Chủ tịch NEEC Education, Chủ tịch AI Education group và Giảng viên Người Việt đầu tiên của Google for Education. Ông cũng là giảng viên của AWS Academy thuộc Amazon và là phó chủ tịch Saigon Innovation Hub. 

3. Nội dung sự kiện  

Chuyên gia Bung Trần: Gần đây khi tư vấn cho một số Phụ huynh, Bung nhận ra được sự lo lắng của mọi người khi con chuẩn bị đi du học. Bản thân phụ huynh không sợ bất kì điều gì, “không sợ trời không sợ đất” khi phải thử thách làm điều gì mới, thế nhưng khi nghe đến việc phải để con tự mình làm gì đó, thì nỗi lo lắng của phụ huynh lại vô cùng to lớn. Vậy, việc chuẩn bị hành trang, chuẩn bị tâm lý cho Phụ huynh và Học sinh trước khi đi du học là một điều vô cùng quan trọng. Đó cũng là lý do Bung mời Tiến sĩ Lê Nguyên Phương đến với buổi Hội thảo ngày hôm nay để cùng nói chuyện và tư vấn cho quý vị Phụ huynh – học sinh.

Tiến sĩ Lê Nguyên Phương: Khi chuẩn bị cho con đi du học, Phụ huynh thường chuẩn bị về tài chính, chuẩn bị về học lực của con nhưng về mặt tâm lý của con thì chúng ta lại không chuẩn bị. Và môi trường nước ngoài tôi phải nói rằng nó hoàn toàn khác với Việt Nam, như vậy tôi cho rằng chuẩn bị mặt tâm lý cho học sinh và phụ huynh còn quan trọng hơn cả tiền bạc và học lực của con. Thứ nhất, phương pháp giáo dục của nước ngoài sẽ khác, cách tiếp cận cũng khác; có nhiều trường sẽ chấp nhận đầu vào học lực không giỏi nhưng trường sẽ đầu tư giáo sư, giảng viên giỏi để đầu ra học sinh phải giỏi ngang sức với các đại học khác. Đầu vào rất dễ, đầu ra lại rất khó. Và con của chúng ta sẽ là người hạnh phúc nếu chúng ta có sự chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố sau và giúp các con thành công ở nước ngoài. 

Về chuẩn bị ngôn ngữ giao tiếp, các bạn học sinh nên tìm hiểu kiến thức cơ bản của ngôn ngữ địa phương như các cụm từ phổ biến, câu chào, câu hỏi mà bạn sẽ sử dụng hàng ngày. Các bạn có biết rằng đối với tiếng Anh giao tiếp, chúng ta có thể đặt ra 3 mức độ khác nhau: 

1. Formal: chính thống, thường sử dụng nhiều nhất trong môi trường học đường, văn bản, văn kiện của chính quyền,…
2. Informal: đối với bạn bè, với thầy cô sau giờ học,…
3. Colloquial language: giao tiếp thường ngày đối với những người thân, bạn thân,…

Và còn một dạng chỉ dùng “ngoài đường phố” thì được gọi là “slang”. Và cái khó nhất cũng là quan trọng nhất là làm sao chúng ta hiểu được nền văn hóa ấy và hội nhập, để có thể sẵn sàng cho hành trình du học tại nước ngoài.

• Đầu tiên, hãy cải thiện khả năng nghe hiểu của bạn bằng cách nghe nhạc, nghe podcast, hoặc sách nói. Cố gắng hiểu càng nhiều càng tốt để rèn luyện kỹ năng nghe của bạn. Bằng cách này, bạn cũng có thể mở rộng vốn từ vựng của mình và tiếp thu được cách sử dụng từ vựng trong ngữ cảnh. 
• Để có thể chuẩn bị ngôn ngữ giao tiếp tốt nhất, các bạn học sinh cần đắm mình với ngôn ngữ ấy, luyện tập hàng ngày thông qua ứng dụng hoặc theo dõi các tài khoản mạng xã hội, kênh YouTube, chương trình truyền hình hoặc phim. Đắm chìm trong ngôn ngữ càng nhiều càng tốt để làm quen với cách phát âm, tiếng lóng và các tài liệu tham khảo về văn hóa. 

Tiếp theo, đó là chuẩn bị năng lực tư duy. Hãy phát triển kỹ năng tư duy phản biện bằng cách học cách phân tích thông tin một cách khách quan và hình thành những đánh giá của riêng bạn. 

• Tư duy phản biện sẽ giúp bạn điều hướng sự khác biệt về văn hóa. Tăng cường khả năng nhìn nhận vấn đề từ nhiều khía cạnh: Cố gắng hiểu các vấn đề từ các quan điểm văn hóa và xã hội khác nhau. Nhìn vấn đề từ nhiều góc độ và hiểu quan điểm của người khác. Khả năng này là chìa khóa để điều hướng các tình huống đa văn hóa.
• Học cách thích nghi với những thay đổi và bước ra khỏi vùng an toàn của bạn. Khả năng thích ứng là rất quan trọng để hòa nhập vào môi trường nước ngoài với các chuẩn mực và kỳ vọng văn hóa khác nhau. Sẵn sàng đặt câu hỏi về niềm tin và khung nhận thức của chính bạn, đồng thời cởi mở với những cách suy nghĩ khác nhau. Một tư duy cởi mở và tò mò sẽ cho phép bạn đánh giá cao sự khác biệt về văn hóa và tận dụng tối đa trải nghiệm một nền văn hóa mới.

Thứ 3, hãy chuẩn bị một cộng đồng hỗ trợ cho học sinh. Xây dựng mạng lưới bạn bè thân thiết và gia đình để bảo vệ bản thân mình, bởi vì nơi đây không phải là thiên đường. Hãy bảo vệ mình khỏi những vấn nạn kỳ thị chủng tộc

• Kết nối với những người bạn thân nhất và thành viên gia đình của bạn trước khi ra nước ngoài. Hãy cho họ biết kế hoạch của bạn và cách họ có thể hỗ trợ bạn từ xa. 
• Nói chuyện với những người khác có kinh nghiệm ở nước ngoài: Tìm kiếm những người trong cộng đồng của bạn đã học tập hoặc sinh sống ở nước ngoài. Yêu cầu họ cho lời khuyên và hướng dẫn để giúp bạn chuẩn bị. Họ cũng có thể cung cấp hỗ trợ khi bạn ở nước ngoài. 
• Nghiên cứu nguồn lực tại điểm đến của bạn: Tìm hiểu về các nhóm xã hội và hỗ trợ hướng tới sinh viên quốc tế và người nước ngoài tại điểm đến của bạn. Kết nối trước với một số nhóm trực tuyến và lên kế hoạch tham gia trực tiếp khi bạn đến nơi. Họ có thể giúp dễ dàng chuyển sang cuộc sống ở nước ngoài.

Điều thứ 4 cũng là yếu tố quan trọng nhất, hãy chuẩn bị sức khỏe tinh thần bản thân. Khi đi du học nước ngoài thì khả năng học sinh bị rối loạn tinh thần khá là cao, mặc dù không phải trẻ nào cũng sẽ gặp tình huống như vậy. Nhưng tình huống học sinh bị xuống tinh thần, rơi vào chán nản, mệt mỏi là đương nhiên khi đi đến một đất nước xa lạ, văn hóa hoàn toàn khác biệt và không có gia đình ở bên cạnh.

• Thiết lập các thói quen để duy trì sức khỏe của bạn như tập thể dục, ăn uống điều độ, hạn chế uống rượu/caffeine và ngủ đủ giấc. Chăm sóc bản thân lành mạnh sẽ thúc đẩy tâm trạng và khả năng xử lý các thử thách của bạn.
• Xây dựng khả năng phục hồi cảm xúc: Tìm hiểu các chiến lược đối phó để điều hướng những cảm xúc khó khăn và thất bại. Thực hành lòng từ bi, lạc quan và coi thất bại là cơ hội học tập. Khả năng phục hồi là chìa khóa để thích nghi với cuộc sống ở nước ngoài.
• Thảo luận tình trạng sức khỏe tinh thần: Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về tình trạng sức khỏe tinh thần có thể bị ảnh hưởng ở nước ngoài như thế nào và các biện pháp phòng ngừa cần thực hiện. Tìm kiếm lời khuyên về các chiến lược tự chăm sóc để duy trì sức khỏe. Biết cách tiếp cận trợ giúp khủng hoảng trong trường hợp khẩn cấp. Đừng ngần ngại sử dụng dịch vụ tham vấn nếu cần trong thời gian ở nước ngoài.
• Lên kế hoạch để thu hút trí óc của bạn: Thể chất và tinh thần gần như là 1 thể thống nhất, vì vậy vấn đề ngủ nghỉ, đời sống sinh hoạt điều độ cũng chính là phương pháp giữ tinh thần ở trạng thái tốt nhất. Hãy nghĩ về các hoạt động có thể thu hút trí óc của bạn như tình nguyện, câu lạc bộ, thể thao, âm nhạc, tôn giáo hoặc nghệ thuật. Tham gia vào các hoạt động tương tự ở nước ngoài để duy trì kết nối xã hội và chống lại cảm giác bị cô lập hoặc buồn chán.
• Lưu ý về Rối loạn Cảm xúc theo mùa [Seasonal Affective Disorder]: Nếu di chuyển đến một nơi ít ánh sáng mặt trời, hãy đề phòng chứng rối loạn này như liệu pháp ánh sáng, hoạt động ngoài trời và tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc dùng thuốc có phù hợp hay không trước khi rời đi. Nhận thức và ngăn ngừa SAD sẽ hỗ trợ quá trình chuyển đổi tinh thần của bạn ra nước ngoài.

Thứ 5, chính là chuẩn bị tự lập thích nghi. Hãy chuẩn bị cho học sinh những kỹ năng cơ bản để thực hành trong đời sống. 

•  Học các kỹ năng nấu ăn cơ bản: Thực hành nấu một số bữa ăn đơn giản, lành mạnh để chuẩn bị cho cuộc sống ở nước ngoài của bạn. Nghiên cứu công nấu ăn và xem video về cách nấu các món ăn chính của ẩm thực địa phương tại điểm đến của bạn. Tự nấu ăn sẽ tiết kiệm tiền và tránh chế độ ăn uống không lành mạnh.
• Thực hành giặt giũ: Làm quen với việc tự giặt quần áo, bao gồm sử dụng máy giặt và máy sấy hoặc giặt quần áo bằng tay. Biết các hướng dẫn cơ bản về phân loại và sử dụng bột giặt để chăm sóc quần áo của bạn ở nước ngoài đúng cách mà không bị hư hại.
• Cân nhắc việc học lái xe: Nếu sống ở nơi có phương tiện giao thông công cộng hạn chế, hãy học cách lái xe và lấy bằng lái xe chính thức trước khi rời đi. Biết cách xử lý xe trong các tình huống khẩn cấp và các điều kiện đường xá khác nhau. Nhận Giấy phép Lái xe Quốc tế để lái xe hợp pháp khi ở nước ngoài.
• Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề: Tận dụng cơ hội tự giải quyết vấn đề để củng cố khả năng làm việc độc lập trong các tình huống thử thách. Đưa ra giải pháp cho các vấn đề như trục trặc công nghệ, xung đột lịch trình và tranh chấp với người khác. 
• Hãy nhận biết rằng cảm giác nhớ nhà là bình thường và có sẵn các chiến lược đối phó khi chúng phát sinh. Hãy tích cực tương tác với môi trường mới của bạn, kết nối với hỗ trợ xã hội và ghi nhớ những lý do bạn muốn ra nước ngoài. Khả năng vượt qua nỗi nhớ nhà sẽ giúp bạn chuyển sang tình thần độc lập.

Cuối cùng, đó là việc chuẩn bị tiếp cận văn hóa. Chúng ta hiện đang sống trong một cộng đồng đa văn hóa, dù cho chúng ta chỉ sống với cộng đồng người Việt Nam thì tại ngoài kia chúng ta vẫn đang tiếp cận với thế giới đa văn hóa.

• Nghiên cứu các giá trị văn hóa và kỳ vọng: Tìm hiểu về các giá trị văn hóa và chuẩn mực xã hội của quốc gia bạn đến. Hiểu sự khác biệt trong các khái niệm như không gian cá nhân, đúng giờ, và tôn trọng giới tính. Tôn trọng văn hóa chủ nhà và điều chỉnh hành vi của bạn cho phù hợp.
• Quan sát các nghi thức văn hóa: Nghiên cứu các nghi thức phù hợp liên quan đến chào hỏi, ăn uống, ăn mặc, các mối quan hệ, và đặc biệt cách hành xử trong lớp học. Thực hành nghi thức xã giao trước khi đi để tránh những hiểu lầm và tình huống khó xử khi ở nước ngoài. Nghi thức xã giao rất khác nhau giữa các nền văn hóa.
• Tìm hiểu về nhịp sống hàng ngày: Nghiên cứu cách cuộc sống hàng ngày diễn ra ở quốc gia bạn đến bao gồm lịch làm việc, thời gian nghỉ lễ, lựa chọn phương tiện đi lại và thói quen ăn uống. Biết được nhịp điệu hàng ngày sẽ giúp bạn dễ dàng chuyển tiếp ra nước ngoài bằng cách đặt ra những kỳ vọng phù hợp về cuộc sống sẽ diễn ra như thế nào.

Ví dụ như tại Mỹ, tôi đã có được thói quen rằng “Không được gọi điện công việc sau 8h tối, hay thậm chí là sau 5h chiều, và chỉ được gọi trong giờ làm việc. Sáng Thứ 7, Chủ nhật cũng không họ trước 10h sáng. Bởi vì đó là thời gian nghỉ ngơi, thời gian cho gia đình và điều này là cực kỳ quan trọng tại Mỹ. 

• Ý thức về mâu thuẫn và xung đột văn hóa: Ý thức và tìm hiểu về sự kỳ thị với các mức độ khác nhau tại các môi trường học tập và sinh sống tại quốc gia theo học, đặc biệt với các nhóm hay băng đảng kỳ thị chủng tộc,  Chủ động tránh những tình huống xung đột lẫn biết cách bảo vệ bản thân.  

Kết thúc sự kiện 

Kết thúc buổi hội thảo, quý vị phụ huynh – học sinh đã thảo luận và đặt các câu hỏi dành cho Tiến sĩ Lê Nguyên Phương và sự kiện kết thúc vào 17:00 cùng ngày.